ciekawostki


Znak ten oznacza zawód jaki  wykonywali nasi mieszkańcy czyli wykonywali garnki, wewnątrz otwór a w nim dwa kilofy narzedzia górnicze, którymi pracowali w kopalni w Zalasiu. Garnek przykryty pokrywką oznaczającą  góre uwiecznioną kapliczką. autorem tej pracy jest Krzysztof Sęk. Prawa autorskie przekazane na Urząd Miejski w Krzeszowicach.Znak ten oznacza zawód jaki  wykonywali nasi mieszkańcy czyli wykonywali garnki, wewnątrz otwór a w nim dwa kilofy narzedzia górnicze, którymi pracowali w kopalni w Zalasiu. Garnek przykryty pokrywką oznaczającą  góre uwiecznioną kapliczką. Autorem tej pracy jest Krzysztof Sęk. Prawa autorskie przekazane na Urząd Miejski w Krzeszowicach.



  • Bractwo Pokutne  Św. Marii Magdaleny



Jest to zrzeszenie religijne, posiadające osobowość prawną. Jego celem jest pogłębianie religijnego życia członków, wzajemna pomoc oraz prowadzenie działalności religijnej lub społecznej.Bractwo Pokutne Świętej Marii Magdaleny zostało założone w 1710 roku przez ówczesnego proboszcza parafii Zalas Księdza Piotra Pawła Gawlikowskiego. Bractwo to trwa do dziś i ciągle przyjmuje nowych członków.więcej informacji na ten temat: http://parafiawzalasiu.wordpress.com/bractwo/

  • Chałupa Stanisław Józef urodził się 14 stycznia 1915 roku w Zalesiu. Tutaj też spędził wczesne dzieciństwo, następnie uczęszczał do szkoły podstawowej w Prokocimiu oraz krakowskiego gimnazjum nr 9. Po zdaniu matury w 1935 roku wstąpił jako ochotnik do Szkoły Podchorążych Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, jednakże już na początku następnego roku ostatecznie zdecydował się na zostanie pilotem, przenosząc się do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. W październiku 1938 został awansowany do stopnia podporucznika pilota, otrzymując przydział do 123. Eskadry Myśliwskiej 2 Pułku Lotniczego w Krakowie. Wybuch wojny zastał go jednak w Warszawie, gdzie przebywał w związku z kursem radiooperatorów, na który został wysłany trzy miesiące wcześniej. W związku z mobilizacją powrócił do Krakowa, gdzie jego eskadra włączona została do Brygady Pościgowej.Latał na przestarzałym polskim myśliwcu PZL P–7, rekompensując jednak braki w sprzęcie własnymi umiejętnościami, odwagą, a nawet brawurą. Te cechy pozwoliły mu już 5 września odnieść swoje pierwsze zwycięstwo nad wrogiem — wtedy właśnie zestrzelił messerschmitta wchodzącego w skład obstawy bombowców zmierzających nad Lublin. W związku z sowieckim atakiem na Polskę rozpoczętym 17 września, otrzymał rozkaz wylotu do Rumunii, gdzie też udał się na pokładzie polskiego samolotu szkolnego RWD–8. Po wylądowaniu w miejscowości Jassy został internowany w obozie wojskowym Baile Gavora.

W roku 2007 grupa złożona z przyjaciół lotnika, kombatantów oraz przedstawicieli lokalnej społeczności rozpoczęła działania mające na celu uczczenie pamięci zmarłego poprzez wystawienie pomnika. Pomysłodawcami tego przedsięwzięcia byli Dariusz Gubas — redaktor „Panoramy Południa” oraz Andrzej Chytkowski — biograf śp. ppłk. Stanisława Chałupy. Zgodę na umieszczenie pomnika na terenie przylegającym do kościoła parafialnego w Zalasiu wyraziła w dniu 19 kwietnia 2007 roku Komisja ds. Konserwacji Zabytków Kościelnych Architektury i Sztuki Sakralnej przy Kurii Metropolitarnej.Więcej informacji na ten temat http://histmag.org/Nowy-punkt-na-polskiej-mapie-pamieci-2082 


  • Glinki zalaskie” są surowcem wydobywanym przez mieszkańców od bardzo odległych czasów. Na większą skalę garncarstwo rozwinęło się od XV wieku, tworzone były różnego rodzaju garnki, kafle oraz budowane piece gliniane w całej okolicy. Wytworzone przedmioty były sprzedawane na jarmarkach w Krakowie, Wieliczce, Chrzanowie i Nowej Górze. Naczynia były wykorzystywane zarówno w gospodarstwach chłopskich jak i w dworach możnowładców którzy cenili zalaskie wyroby. W XVII wieku na terenie Zalasu było 20 rodzin garncarskich, największy rozkwit nastąpił w 1840 roku, wówczas na terenie wsi było 50 majstrów, 70 czeladników i 30 uczniów. Wyrabiano garnki, kubki, wazony, część naczyń wywożono do zaboru rosyjskiego – do Słomnik (Kucharski, 2003). Upadek garncarstwa nastąpił w drugiej połowie XIX wieku, wówczas nastąpił rozwój kamieniarstwa. Dzisiaj nie ma żadnego garncarza na terenie wsi, ale glinki do wyrobu garnków nadal występują. W pobliskich miejscowościach glinki są wykorzystywane do wyrobu naczyń – np. na Woli Filipowskiej. Zasadniczą cechą surowców ilastych. W okolicach Krzeszowic występują glinki ogniotrwałe, jednak jest ich niewiele i złoża nie są na tyle głębokie by była opłacalna ich eksploatacja. (Gasek Renata, 2010, Ścieżka dydaktyczna jako forma poznania najbliższej przestrzeni geograficznej ucznia – na przykładzie ścieżki dydaktycznej w Zalasiu, Annales Universitatis Pedagogicae Cracoviensis, Studia Geographica, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Kraków)

  • W Zalasiu wyróżniamy 2 typy pomników przyrody: ożywionej w postaci Lipy oraz nieożywionej - uskok w nieczynnym kamieniołomie.
Pomniki przyrody jako forma ochrony w najbliższej okolicyDo pomników przyrody zaliczamy pojedyncze obiekty przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska. Mają one szczególną wartość przyrodniczą, kulturową, naukową, krajobrazową, historyczną. W stosunku do innych obiektów o podobnym charakterze odróżniają się indywidualnymi cechami. Wśród pomników przyrody najpowszechniejsze są okazałych rozmiarów drzewa, a także krzewy, skałki, głazy narzutowe, jary, jaskinie oraz źródła, wywierzyska i wodospady. Lipa obok kościoła należy do rodzaju długowiecznych drzew należących do rodziny lipowatych, rosnących w umiarkowanej strefie półkuli północnej. Pień, czasami z odrostami u podstawy jest stosunkowo krótki, przeważnie prosty, u starszych okazów bardzo gruby. Liście pojedyncze mają postać sercowatą, u nasady są często lekko asymetryczne o brzegach karbowano-piłkowanych. Lipa ma obwód 650 centymetrów, wysokość 25 metrów, jej pień dzieli się na 2 konary – jeden o obwodzie 380 cm, drugi – 315cm) (Kucharski W, 2003, Zarys dziejów wsi Zalas, Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krzeszowickiej, Wola Filipowska)Łom z uskokiem – w dawnym nieczynnym kamieniołomie porfiru, znajdującym się we wschodniej części Zalasu (nazwa stosowana w górnictwie, nazwa właściwa - ryolitu) widoczne są nieciągłe deformacje tektoniczne a także zróżnicowana budowa geologiczna terenu. Po północnej stronie uskoku widoczna jest ściana zbudowana wyłącznie z ryolitu, po stronie południowej - ściana w górnej części zbudowana z wapieni, poniżej z ryolitu.

       

  • Wapienie i skamieniałości, rędziny

Powszechnymi formami na terenach rolniczych, których podłożem są skały węglanowe, są usypane z materiału skalnego kopczyki, stanowiące stosunkowo niewielkie (od 1m2 do kilkunastu mpowierzchni) antropogeniczne przekształcenia terenu. Są one cennym źródłem informacji – wśród wielu fragmentów skalnych odnaleźć można liczne skamieniałości m.in. najbardziej rozpoznawalnych amonitów, belemnitów czy gąbek. Kopczyki związane są z rolniczym charakterem terenu. Sama nazwa gleby powstającej na utworach węglanowych – rędzina pochodzi od słowa „rzędzić”, co wskazuje na powstający odgłos przy mechanicznej obróbce gleby, związany z dużą zawartością materiału skalnego. 


PRZYDATNE LINKI O MIEJSCOWOŚCI I NAJBLIŻSZEJ OKOLICY:
http://poznajkrzeszowice.pl/zwiedzajhttp://kulturakrzeszowice.pl/wp-content/uploads/2014/04/Grupa_Zdroj_Krzeszowice.pdfTRASY ROWEROWE http://rowery.zbooy.pl/osemka.htmlhttp://rowery.zbooy.pl/malecki2.htmlGEOTURYSTYKAhttp://www.geoturystyka.ovh.org/geoturystyka/krzeszowice.htmlhttp://geotyda.pl/miejsca/kra/zalas.phphttp://www.1435.pl/kopalnia-porfiru-w-zalasie/http://www.ing.uj.edu.pl/documents/4243866/29149333/sesja_B.pdfhttp://www.bio-forum.pl/messages/3280/584259.htmlhttp://muzea.malopolska.pl/obiekty/-/a/1875581/1890612http://www.brzozowa5.edu.pl/klasa-igt-w-kamieniolomie-zalas-i-niedzwiedzia-gora/http://www.pgi.gov.pl/pl/oddzial-gornoslaski-sosnowiec/mlody-geolog/kacik-mlodego-geologa-gornoslaski/4915-krzysztof-kasicki.htmlhttp://www.geol.agh.edu.pl/~muzeum/historia2.htmhttp://www.kieruneksurowce.pl/Resources/art/7776/bmp_52d6415540073.pdfhttps://mamozbieramgruz.wordpress.com/2013/07/http://www.krakow.friko.pl/html/w_wulkanicznym.htmlhttp://zywaplaneta.pl/wulkany-w-polsce-paleozoik/TURYSTYKA SAKRALNAhttp://www.gazetakrakowska.pl/artykul/430153,dzis-przez-podkrakowski-zalas-przejda-pokutnicy,id,t.htmlINNEhttp://www.wioskaarapaho.natop.pl/strona_glowna-5-s.htmlhttp://www.kobietawregionie.pl/?p=956http://www.it-jura.pl/mapa/jura/m-jura124.htmhttp://www.przelom.pl/przelom-online/8569/ZALAS-Soltys-nakrecil-film-o-dziurach-wideo/http://www.traseo.pl/trasa/zalashttp://www.krzeszowice.pl/plany/prognoza/Krzeszowice_gmina_prognoza_tekst_10-2013.pdf